Имен бала саҡ һәм ғаилә ҡиммәттәрен нығытыу йылы

Иҫке Сибайҙа шәп ғаиләләр көс һынашҡан
 

Халҡыбыҙҙың үткәненә, ғөрөф-ғәҙәттәренә мөрәжәғәт иткән ғаилә – ерҙә ныҡ баҫып торған улдар һәм ҡыҙҙар үҫтереүсе институт ул. Иҫке Сибай ауылында үткән “Йәш ғаилә” район конкурсын ойоштороусыларҙың береһе, йәштәр эштәре секторы белгесе Әлфиә Латыпова менән конкурс хаҡында әңгәмәләшеүҙән шундай фекергә килдек. Был төбәктә 4 ғаилә – Йәнйегеттән Ғәлиә һәм Заһир Көмөшҡоловтар, Иҫке Сибайҙан Гөлсирә һәм Булат Кинйәбаевтар, Байыштан Гөлгөнә һәм Ғәлинур Вәлиевтар һәм Октябрь бүлексәһенән Гөлшат менән Ринат Латыповтар ҡатнашҡан. Был парҙарҙың исемдәре йырлап тороуы етмәгән, Кинйәбаевтар ғына өс бала тәрбиәләһә, ҡалғандар барыһы ла 5 балаға ғүмер биргән!
Был төбәктә конкурстың төп һәм ғаиләләрҙең ижади һәләтен асыусы  “Ғаилә байрамдары һәм йолалары” туры ауылдарҙа милли рухлы һоҡланғыс ғаиләләр йәшәүен асты. Мәҫәлән, Вәлиевтар аҙна һайын бер кис ултырып халҡыбыҙҙың ғөрөф-ғәҙәттәрен, үҙҙәренең шәжәрәһен, иман нигеҙҙәрен өйрәнә икән. Көмөшҡоловтар буш ваҡыттарын милли уйындар уйнауға, йыр-моңға бағышлай. Уларҙың Салауат Баййегетов исемле туғандары Чечняла һәләк булған һәм уның исеменә кубок булдырып, уҡыусылар өсөн спорт ярыштары ойоштороп торалар. Кинйәбаевтар улдарына ҡурай эшләү, уйнау, балыҡсылыҡ, ә ҡыҙҙарына аш-һыу серҙәрен өйрәтһә, Латыповтар баҡсасылыҡ менән мауыға.
“Бындай шәп ғаиләләрҙе асҡан бәйгелә Күсей, Моҡас ауыл биләмәләре йәштәренең ҡатнашмай ҡалыуы ғына үкенесле”, — ти Әлфиә Латыпова. Шулай итеп, район конкурсына был төбәктән ике ғаилә – беренсе һәм икенсе урынды яулаусы Кинйәбаевтар менән Көмөшҡоловтар үткән. Уларға артабан да уңыш йылмайһын!
 

Айгөл Иҙелбаева.

“Киленемдең йылмайыуы ҡояштан...”
Килен ҡәйнә тупрағынан ярала... Быуаттар төпкөлөнән килгән мәҡәлгә ҡарап, халҡыбыҙҙың ни тиклем тапҡыр һүҙле булыуына тағы ла хайран ҡалаһың. Ысынлап та, ҡәйнәнең баҙнатһыҙ ғына яңы йортҡа килеп төшкән ҡыҙ баланы нисек ҡабул итеүе, киленсәктең был ғаиләнең йолаларын иғтибарға алыуы, үҙләштереүе йәш парҙың киләсәген билдәләй.
Районыбыҙҙа ҡатын-ҡыҙҙар советы һәм район китапханаһы иғлан иткән “Сабыр ҡәйнәләр, уңған килендәр” сараһы яныбыҙҙа ғына ни тиклем һоҡланғыс, уңған ханымдарҙың йәшәүен күрһәтте. Үткән аҙнала Темәс мәҙәниәт йортонда Түбә, Һаҡмар, Таһир, Түбәнге Иҙрис, Ҡуянтау, Темәс ауылдарының ҡәйнә-килендәре сәмле ярышҡа сыҡты. 

80 йәшен тултырыуға ҡарамаҫтан, сәхнәлә моңло йырҙарын һуҙып,тамашасыларҙың һөйөүен яулаған Мәфтуха инәй Хоҙайғолова килене Гөлсинә тураһында бик йылы һүҙҙәр әйтеп үтте. Ә инде Һаҡмар ауылынан килгән Ниғмәтуллиналар быуындар бәйләнешен күрһәтеп, ҡыҙы, әсәһе һәм өләсәһе бергә сығыш яһап, ғаиләләренең йолаларын, үҫтерергә яратҡан сәскәләре менән таныштыра алды. Шулай уҡ Һаҡмарҙан Зәйнуллиналар тураһында ла балалары бик йылы итеп һүҙ башланы.
Темәстән Яңылбикә инәй Ғарифуллина һәм килене Гөлгенәнең ҡул эштәре һоҡландырҙы. Шулай уҡ Яңылбикә инәйҙең: “Ҡәйнәләр сабыр булһа, килендәре уның янында йүгереп йөрөргә тейеш”, – тигән һүҙҙәре алҡышҡа күмелде. Ә бына Таһирҙан Фәриҙә инәй Ҡунаҡбаева һәм килене Сәриәнең дини йолаларға иғтибар биреүе, “бабай телдәрен йоторлоҡ аштарын да бешерәм” тип һамаҡлап үтеүе, киленсәктең мандолинала уйнауы бик сағыу булды.
Түбәнге Иҙристән Хафиза инәй һәм Айгөл Мусиналар тамашасыларҙы таҡмаҡ менән сәләмләне. Килен кешенең ҡәйнәһе тураһында: “Ул беҙҙең ғаилә карабының капитаны”, – тип ололауы, ә килен тураһында: “Үҙе Йомаштан, йылмайыуы – ҡояштан!” тигән һүҙҙәр ишетеү айырыуса күңелгә хуш килде.
Ҡуянтауҙан Миңзифа инәй Хәлитова һәм Эльвира Баймөхәмәтова был донъяла һәр ғаилә ауырлыҡтарға бирешмәй, уларҙы бергәләп еңеп, тик яҡшылыҡ, изгелек кенә ҡылып йәшәргә кәрәклеген һыҙыҡ өҫтөнә алды.
Килен-ҡәйнәләр ғаилә табыны, байрамдарҙы ниндәй һый-ниғмәт менән ҡаршы алыу серҙәре менән дә уртаҡлашты. Шуныһы һөйөнөслө, улар милли аш-һыуға ҙур иғтибар бирә икән. Бишбармаҡ, ҡаҙы, тултырма, ҡоротто әҙерләүҙең, сәк-сәк, төрлө бәлештәр бешереүҙең дә йөҙ төрлө ысулы булыуына инандыҡ.
Бәйгеселәргә Темәс ағинәйҙәре әҙерләгән тапҡыр һорауҙарға ла яуап бирергә тура килде. Килендәрҙең дә матур телле булыуы, юғалып ҡалмауы һөйөндөрҙө. Бынан тыш һәр ғаилә бай күргәҙмә эштәре лә әҙерләгән ине.
Район ҡатын-ҡыҙҙар советы конкурсҡа йомғаҡ яһап, һәр ғаиләгә бүләктәр әҙерләгән китапханасыларға, бағыусылар Б. Макаров, К. Низамов, С. Әүәлбаевҡа оло рәхмәтен белдерҙе. “Килен менән ҡәйнә татыу, бер һүҙле булған саҡта ғына тормошобоҙ яҡты, балаларыбыҙ бәхетле булыр”, – тине ул.
Шулай итеп, Темәстән Яңылбикә Ғарифуллина “Иң уңған ҡәйнә” титулына лайыҡ булды. Беренселеккә – Түбәнге Иҙрис, икенсегә – таһирҙар, өсөнсө урынға ҡуянтауҙар лайыҡ булды. Һәр ҡәйнә-килен төрлө номинацияларҙа еңеүсе тип табылды.
Был үҙенсәлекле конкурста сығыш яһаған килен-ҡәйнәләрҙең татыулығы, берҙәмлеге тағы ла нығыр, ғаилә ҡәлғәһенә ҡаҡшамаҫ көс бирер, тип ышанайыҡ.

Гүзәл ИҪӘНГИЛДИНА.
Автор фотоһында: Һаҡмарҙан Зәйнуллиналар сығыш яһай.