Конкурстар

Бөйөк шәхесте ололап
 

Беҙҙең Баймаҡ ерен яҡташыбыҙ Фәниә Кәримова “Ҡурайсылар иле” тип атай ошондай уҡ исемле йыйынтығында. Бында төбәгебеҙ ғорурлығы булған 100-ҙән ашыу ҡурайсының портрет-һүрәтләмәһе ингән. Был һан үҙе үк тәбиғәттең бөйөк мөғжизәһенә һөйөүҙең ни тиклем көслө булыуына асыҡ дәлил.

 Ә яҡташыбыҙ Ғата Сөләймәнов тураһында Фәниә Муса ҡыҙы былай тип яҙа: “Ғата Сөләймәнов беҙҙең генә түгел, ә бөтә башҡорт халҡының ғорурлығы. Ябай ғына үлән ҡурайҙы профессиональ сәхнә бейеклектәренә беренсе булып күтәргән иң абруйлы шәхестәрҙең береһе ул. Республикала тәүгеләрҙән булып сәнғәт училищеһында ҡурай бүлеге асып, киләсәк быуынға ҡурайҙа уйнау методикаһын һәм теорияһын тыуҙырыусы булды. Бөгөнгө көндә сәнғәт училищеһында һәм институтында йәштәрҙең ҡурай уйнау серҙәрен өйрәнеүендә, республикабыҙҙың төрлө төбәктәрендә уңышлы эшләп йөрөүҙәрендә Ғата Зөлҡәфил улының хеҙмәте баһалап бөткөһөҙ. Ҡурай сәнғәтен үҫтереү һәм пропагандалау буйынса күрһәткән фиҙаҡәр хеҙмәте өсөн ул «Башҡортостандың халыҡ артисы», «РСФСР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре» исеменә, С.Юлаев исемендәге премияға лайыҡ булды”. 

Бөйөк шәхесте ололап ошо көндәрҙә Ғата Сөләймәнов исемендәге сәнғәт мәктәбендә уның тыуыуына 100 йыл тулыуға арналған төбәк-ара йәш ҡурайсылар бәйгеһе үтте. Сараны Баймаҡ районы муниципаль район хакимиәте башлығы урынбаҫары И. Ә. Зәйнуллин асып ебәрҙе. Конкурста ҡатнашыусыларға ҙур рәхмәт белдерҙе һәм был сараның тап Баймаҡ ерендә башланып китеүе бик урынлы тип билдәләне.  Артабан алып барыусылар Юлай Ишбулды улы Ғәйнетдинов етәкселегендәге мәртәбәле һәм ғәҙел жюри ағзалары менән таныштырҙы. Ю. И. Ғәйнетдинов ҡурайҙы һөнәри кимәлгә еткереүсе Ғ.Сөләймәнов хаҡында ҡыҫҡаса мәғлүмәт бирҙе һәм сара йыл  дауамында барасаҡ тип иғлан итте. Конкурста Баймаҡ, Әбйәлил, Йылайыр, Белорет, Хәйбулла районы ҡурайсылары көс һынашты. Береһенән-береһе оҫта ҡурайсы йәштәр «Урал», «Азамат», «Бөркөт», «Ҡаһым түрә», «Йәйәүле Мәхмүт», «Сыңрау торна», «Төйәләҫ» һәм башҡа халыҡ көйҙәрен яңғыратты.

Тағы ла шуныһы иғтибарға лайыҡ: ҡатнашыусылар араһында ҡыҙҙар ҙа булды. Мәҫәлән, Бүребай сәнғәт мәктәбенең йәштәр ансамблендә бер ҡыҙҙың булыуын һәм яңғыҙ башҡарыусылар араһында Дилүзә Бикҡолованың ҡурайҙа өҙҙөрөүен билдәләп үтеү урынлылыр. Улар үҙ халҡының киләсәгенә битараф булмай, ҡурай моңон һаҡлап ҡалыуға ҙур өлөш индереүсе булып торалар. Барлыҡ ҡатнашыусыларҙы тыңлап бөткәндән һуң, Гала-концерт ваҡытында жюри ағзалары урындарҙы түбәндәгесә билдәләне: бәйгенең төп призы – Гран-при Белорет егете Фидан Сибәғәтовҡа тапшырылды. 

Баймаҡ ҡурайсыларынан 7 йәштән 11 йәшкә тиклемгеләр төркөмөндә Илнур Әҙелғужин – беренсе урын, Фәрүәз Әхмәтов – икенсе, Динислам Ҡасҡынов өсөнсө урынға эйә булды. Ә 12 йәштән 16 йәштәгеләр араһында беренсе урын Азамат Әҙелғужинға бирелһә, Рифат Исҡужин өсөнсө булды.
10 ансамбль араһынан Ғ.Сөләймәнов исемендәге сәнғәт мәктәбе ансамбле (етәксеһе И.Мырҙаев) –   икенсе һәм Буранбай ауылы  ансамбле (Ф.Аралбаев) өсөнсө урынды яулауы районыбыҙ өсөн оло ҡыуаныс.  Еңеүселәргә Вилүр Рәхимғолов һәм Салауат Баймөхәмәтов әҙерләгән бүләктәр, аҡсалата премия тапшырылды.

Юлай Ғәйнетдинов, танылған ҡурайсы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, С.Юлаев исемендәге премия лауреаты:
 – Бәйгенән тәьҫораттарым иҫ киткес. Уның мәғәнәһе нимәлә? Әгәр ҡатнашыусылар көслө булһа, уның кимәле лә юғары. Бөгөнгө бәйгелә республика кимәлендәге сараларҙа ҡатнашып йөрөгән балалар ярышты һәм был юлы ла һынатманы. Бик моңло балаларҙы тыңланыҡ. Бүләк биргән саҡта халыҡтың нисек алҡышлауын күрҙегеҙ бит? Был, тимәк,  жюри дөрөҫ баһаланы, тигән һүҙ.
Ғата Сөләймәнов иҫтәлегенә баймаҡтар бик ҙур эште башлап ебәрҙе. Был эш Октябрьский ҡалаһында ла дауам ителәсәк – быйыл ундағы конкурс Ғ.Сөләймәновтың тыуыуына 100 йыл тулыуға арналасаҡ. Көҙгөһөн, Алла бирһә, сәнғәт училищеһында ҡурайсыларҙың республика бәйгеһе үткәреләсәк.
Башҡортостандың халыҡ шағиры Рәшит Назаров былай тип әйткән:

Башҡортлоҡ – ул милләт кенә түгел,
Ҡурай кеүек ябай, ҡатмарлы.
Ерҙә әле рух бар – халыҡ рухы,
Ҡабул итмәй ул рух юҡ-барҙы!

Күрәһегеҙме нисек көслө әйткән? Ҡурай – ябай һәм ҡатмарлы. Башҡортлоҡто ҡурайға тиң ҡуя. Шуға күрә бөгөн бәйгелә киләсәктә халыҡтың, милләттең рухын һаҡлаясаҡ балаларҙы күрҙек, тип һанайым. Был – иң мөһиме!

Айгөл Иҙелбаева,
Айгөл Абдрахманова. БДУСИ студенты.