10 янв. 2012 г.

Халыҡ иҫәбе

Кәмейбеҙме, артабыҙмы?..
2010 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу һөҙөмтәләре яңыраҡ киң мәғлүмәт сараларында донъя күрҙе. “Башҡортостан” гәзитенең былтырғы 29 декабрҙә баҫылған һанында ла был мөһим сараның ҡыҫҡаса йомғаҡтары бар. Ана шул мәғлүмәттәрҙең бер нисәүһенә иғтибарығыҙҙы йүнәлтке килә.
Халыҡ һаны. Башҡортостан Республикаһында ул 2010 йылдың октябрь айына 4 млн 72 мең 292 кеше тәшкил итә (2002 йыл менән сағыштырғанда 32 мең кешегә кәмерәк – 99,2 процент). Шул уҡ ваҡытта ҡала һәм райондар буйынса ла һандар төрлөсә. Мәҫәлән, Баймаҡ районы менән ҡалаһында һуңғы 10 йыл эсендә халыҡ һаны 61437 кешенән 58572 кешегә тиклем кәмегән (95,3 процент). Шул иҫәптән, ауылдарҙа йәшәүселәр 44214 кешенән 40862 кешегә тороп ҡалған (92,4 процент). Баймаҡ ҡалаһының үҙендә иһә халыҡ һаны 17223 кешенән 17710 кешегәсә артҡан. Йәғни, һуңғы йылдарҙа ауылда йәшәүселәрҙең ниндәйҙер өлөшө район үҙәгенә күсенеп ултырған. Был ҡалала яңы “Көньяҡ” биҫтәһенең тиҙ арала ҡалҡып сығыуы менән дә туранан-тура бәйле. Шулай ҙа ауылдағы халыҡтың күпселек өлөшө эш эҙләп ситкә (Себергә, башҡа ҙур ҡалаларға) сығып киткән. Бының төп сәбәбе, әлбиттә, коллектив хужалыҡтарҙың бөтөүе арҡаһында күптәрҙең эшһеҙ тороп ҡалыуы менән бәйле.
Күрше-тирә райондарҙы алып ҡараһаҡ, Әбйәлилдә халыҡ һаны һуңғы тиҫтә йылда 43262 кешенән 45551-гәсә артҡан (105,3 процент). Бөрйәндәр бер кимәлдә ҡалған (16839 һәм 16698). Йылайырҙар иһә район үҙәгендә лә, ауылдарҙа ла беҙҙең һымаҡ кәмегән (91, 5 процент). Хәйбулла районында халыҡ һаны бер кимәлдә һаҡланып ҡалһа (101 процент), Аҡъярҙа иһә 25 процентҡа күбәйгән. Был, әлбиттә, район үҙәгендә һуңғы йылдарҙа тау-мәғдән сығарыу сәнәғәте менән бәйле производство үҙәктәренең асылыуы менән аңлатыла. Киләсәктә Аҡъяр ауылы интенсив рәүештә үҫешәсәк, тип билдәләй эксперттар. Сибай ҡалаһы халҡы ла 60144 кешенән 63838-гәсә артҡан (106,1процент).
Халыҡтың милли составы. Был һандар 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу йомғаҡтарынан әллә ни айырылмай. Башҡортостанда урыҫтар 1 млн 432 мең 906 кеше (дөйөм халыҡтың 36,1 проценты), башҡорттар 1 млн 172 мең 287 кеше (29,5 процент), татарҙар 1 млн 9 мең 295 кеше (25,4 процент). Ҡалғандары сыуаштар, мариҙар, украиндар, удмурттар, мордвалар, белорустар һәм башҡа милләттәр (9 процент). Республиканың 40 проценты самаһы ауыл ерендә, 60 проценты ҡалаларҙа йәшәй.
Башҡортостанстат мәғлүмәттәре файҙаланылды.

Комментариев нет:

Отправить комментарий

Примечание. Отправлять комментарии могут только участники этого блога.