Сәйәсәт

Милли хәүефһеҙлек хаҡында, йәки “Армия – социаль лифт”

Ошо көндәрҙә “Российская газета”ла РФ Хөкүмәте Премьер-министры Владимир Путиндың Ҡораллы көстәрҙе реформалау һәм оборона-сәнәғәт комплексын үҫтереү темаһына арналған сираттағы мәҡәләһе баҫылып сыҡты. Ул “Көслө булыу: милли хәүефһеҙлек гарантияһы” тип атала. Рәсәйҙә Ҡораллы көстәрҙе үҫтереү һәм оборона-сәнәғәт комплексын яңыртыу буйынса төрлө программалар ҡабул ителгән һәм улар ғәмәлгә ашырыла. Ошо маҡсатта алдағы ун йылға 23 триллион һум тирәһе аҡса бүлеү планлаштырыла.

Мәҡәләлә В.Путин армияны үҙгәртеп ҡороу – алдан уйланылған һәм, иң мөһиме, көнүҙәк ҡарар тип атай. Уныңса, үткән быуат өлгөләрендә барлыҡҡа килгән ҡораллы көстәр үҙенең мөмкинлеген файҙаланып бөттө. Киләсәктә һуңғы техника ҡаҙаныштары менән йыһазландырылған һәм һуғыш алып барыуға әҙер мобиль бригадалар булырға тейеш.

Оборона-сәнәғәт комплексын яңыртыу барлыҡ иҡтисадтың локомотивы буласаҡ. Был тармаҡты модернизациялау металлургия, машиналар төҙөү, химия сәнәғәте, радиоэлектроника, телекоммуникация һәм мәғлүмәт технологиялары кеүек тармаҡтарҙы ла үҙ артынан эйәртәсәк.

– Беҙҙең маҡсат – профессиональ армия төҙөү, – тиелә мәҡәләлә. – Ләкин дәүләт хәрби хеҙмәткә саҡырыуҙан баш тартырға йыйынмай. Шундай итеп эшләргә кәрәк: армияла хеҙмәт итеү йөкләмә түгел, ә үҙенсә бер өҫтөнлөккә әйләнергә тейеш.

Мәҡәләнән күренеүенсә, хәрби бурысын үтәп ҡайтыусыларға юғары уҡыу йорттарына ингәндә өҫтөнлөк бирелергә, уларға профессиональ имтихандар тапшырғанда дәүләт иҫәбенән өҫтәмә әҙерлек үтергә мөмкинлек булдырылырға тейеш. Шулай уҡ армияла хеҙмәт итеп ҡайтҡан һәм юғары белем алғандарға иң яҡшы Ватан һәм сит илдәрҙең бизнес-мәктәптәрендә уҡыуға бюджет гранттары биреү тураһында ла һүҙ бара. Бынан тыш, дәүләт граждан хеҙмәтенә, идара итеүселәр резервына ҡабул иткәндә лә хәрби бурысын үтәүселәргә өҫтөнлөк биреү кәрәклеге һыҙыҡ өҫтөнә алына. “Армия мөһим социаль лифт булараҡ үҙенең традицион ролен кире ҡайтарырға тейеш”, – ти В.Путин.

Үҙенең статьяһында автор хәрбиҙәрҙе социаль тәьмин итеү мәсьәләһенә лә ҙур иғтибар бүлә. Улар социаль гарантияларҙың тулы пакеты менән тәьмин ителергә тейеш. Ул – медицина хеҙмәтләндереүе, санатор-курорт дауалауы, лайыҡлы пенсия, хеҙмәттән киткәс, эшкә урынлашыу мөмкинлеге.

Әйткәндәй, быйыл 1 ғинуарҙан хәрби пенсиялар 1,5 тапҡырға, хәрбиҙәргә аҡсалата довольствие 3 тапҡырға артты. Даими торлаҡ менән тәьмин итеү мәсьәләһен 2013 йылдың аҙағынаса тулыһынса хәл итеү бурысы ҡуйыла.

Дөйөм алғанда, “Көслө булыу: милли хәүефһеҙлек гарантияһы” тигән мәҡәләнең төп темаһы хәрбиҙәрҙе социаль яҡтан яҡлау булып тора. Әлбиттә, күптәр хәрби хеҙмәткә яҙмышын бөтөнләй икенсе сәбәп, теләк менән бәйләгәндер, шулай ҙа социаль яҡтан тейешенсә яҡлаулы булыу – ул дәүләттең эшеңде, хеҙмәтеңде баһалауы, тип тә аңларға кәрәк. Ватан һағында тороусы граждан иғтибарын икенсе проблемаларға йүнәлтмәһен, үҙенең көнкүреш мәсьәләләре тураһында көйәләнмәһен өсөн дәүләт лайыҡлы шарттар тыуҙырырға тейеш. Әлбиттә, хәрби профессияның престижы күберәк аҡса эшләү , фатир алыу һ.б. мөмкинлектән генә тормай, тик унһыҙ ҙа булмай. Ил һаҡсылары үҙҙәренең ғаиләләре өсөн тыныс булырға тейеш. Шулай булғас, Путиндың мәҡәләһендәге торлаҡ алыу, социаль пособиеларҙы арттырыу, армиябыҙҙың контракт системаһына күсеү мәсьәләләре – заманыбыҙҙың мөһим проблемаһы һәм улар күптән көн ҡаҙағында тора.

Ғөмүмән, атап үтелгән мәсьәләләр тормошҡа ашырылһа, йәмғиәттең армияға ҡарата булған мөнәсәбәтен дә үҙгәртер, армия системаһына ла ыңғай тәьҫир итер.

Сәлимә Кейекбирҙина.